PORADNIK DLA OPIEKUNA - CHOROBA ALZHEIMERA
Jak radzić sobie z objawami choroby i co robić, aby jak najdłużej zachować samodzielność osoby z chorobą Alzheimera.

Zaburzenia pamięci:
1. Duży kalendarz ścienny pomoże choremu śledzić czas;
2. Ułóż prostą listę zajęć dziennych we właściwej kolejności, powieś ją w widocznym miejscu;
np. na lodówce przywieś pojedyncze kartki z potrzebnymi informacjami, np. ważnymi numerami telefonów;
3. Jeśli odczytanie wskazówek zegara stanowi problem- umieść w domu zegary z elektronicznym, dużym wyświetlaczem;
4. Unikaj przestawiania rzeczy w domu;
5. Rysunki lub naklejki na drzwiach pomogą rozpoznawać różne pomieszczenia w domu;
6. Nalepki na różnych przedmiotach, np. znakujące kran z zimną wodą oraz zawartości szuflad, pomogą dłużej zachować samodzielność;
7. Wspólnie zacznij rutynowe zadania dnia codziennego;

8. Spędzaj czas z podopiecznym na wspominaniu jego młodzieńczych lat, oglądajcie wspólnie zdjęcia i z zainteresowaniem wysłuchuj opowiadań;
9. Podczas okresów bezstresowych przypominaj Choremu - kim dla niego jesteś,, jaki masz na imię.

Zaburzenia mowy i języka:
1. Podczas rozmowy utrzymuj kontakt wzrokowy z rozmówcą;
2. Mów wolno, wyraźnie, niskim tonem;
3. Za każdym razem zadawaj pytania lub wydawaj polecenia pojedynczo, spokojnie poczekaj na odpowiedź, pomóż, jeśli potrzeba;
4. Wsłuchaj się w język ciała podopiecznego;

Reakcje katastroficzne:
1. Unikaj sytuacji lub zdarzeń, które mogą wywoływać sytuacje stresowe;
2. Nauczyć się je przewidywać, np. na zakupy do sklepu chodźcie rano, gdy nie ma dużo ludzi;
3. Ułóż życie tak, aby było przewidywalne - rutyna daje choremu bezpieczeństwo;
4. Ograniczaj możliwości wyboru;
5. Uprość zajęcia dnia codziennego- np. buty wsuwane zamiast wiązane;
6. Nie rozmawiaj z innymi w obecności chorego o problemach jakie masz z jego zachowaniem.
7. Nie bierz do siebie tego, co usłyszałaś od chorego - możesz być oskarżany np. o kradzież o to, że przestałeś go kochać, chory może uważać cię z kogoś obcego.

8. Nie krzycz ani nie podnoś głosu, unikaj pytań, „dlaczego”;
9. Nie powstrzymuj chorego siłą, chyba, że jest to niezbędne;
10. Unikaj dystansowania się uczuciowego - zaoferuj uścisk dłoni, pocałunek, przytulenie;

Skłonność do błądzenia:
1. Określ i usuń przyczynę nocnego błądzenia (pełny pęcherz, głód, pragnienie).
2. Ciepła kąpiel lub prysznic pomoże w rozluźnieniu się chorego;
3. Spróbuj poczytać fragment ulubionej książki;
4. Pociechą mogą być przytulanki - dają poczucie bezpieczeństwa;

Ucieczki z domu:
1. Nie obwiniaj się za zniknięcie twojego podopiecznego;
2. Wezwij pomoc, powiadom sąsiadów, przyjaciół, krewnych oraz policję, aby pomogli Ci w poszukiwaniach;
3. Zawsze miej przygotowane pod ręką kilka aktualnych zdjęć chorej osoby - pomogą w poszukiwaniach;
4. Chory powinien mieć bransoletkę identyfikacyjną, która zawierać będzie informacje „słaba pamięć”, nazwisko chorego i nr telefonu kontaktowego, oraz informację o innej współistniejącej chorobie (cukrzycy, padaczce). Polskie towarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobom Alzheimera posiada naszywki, które można wszyć w ubrania;

Utrata kontroli na czynnościami fizjologicznymi:
1. Ogranicz spożywanie płynów wieczorem;
2. Korzystanie z ubikacji powinno być regularne - przed lub po posiłkach, tuż przed spoczynkiem;
3. Pomocne będą wkładki higieniczne, a na noc stosowanie pieluchomajtek dla dorosłych;
4. Łóżko chroń za pomocą nieprzemakalnych okryć na materace;
5. Właściwa dieta i ruch, aby unikać zaparć, jeśli nie pomogą można stosować środki zmiękczające stolec, które można kupić bez recepty;

Trudności w spożywaniu posiłków:
1. Podawaj ulubione posiłki chorego, pamiętaj jednak, aby nie były one ciężkostrawne, gorące czy twarde do pogryzienia;
2. Praktyczne będzie stosowanie plastikowych naczyń, kubeczków o stabilnej podstawie i dużych uszkach;
3. Niektóre osoby dużo lepiej radzą sobie ze spożywaniem posiłków, gdy mogą jeść rękami (kanapki, banany, sery);

PROBLEMY PIELĘGNACYJNE U OSÓB LEŻĄCYCH, CHORYCH NA CHOROBĘ ALZHEIMERA

Minimalizacja ryzyka wystąpienia powikłań.
Bywa tak, że osoba chora przestaje chodzić z powodu postępującego otępienia, bądź pojawia się inny problem somatyczny (np. biegunka i towarzyszące jej osłabienie), które "kładą pacjenta do łóżka". Dlatego dobrze jest poznać ewentualne możliwe powikłania unieruchomienia chorego w łóżku i sposoby zapobiegania.

Zagrożenie: ODLEŻYNY
Cel opieki: Utrzymanie ciągłości skóry
1/ ułożenie na materacu przeciwodleżynowym,
2/ częsta zmiana ułożenia i stosowanie środków wspomagających ułożenie (poduszki, kliny).
3/ dbanie o higienę skóry,
4/ masaż miejsc szczególnie narażonych na powstanie odleżyn (okolice kości ogonowej, pięty, łopatki, łokcie, biodra, głowa - okolica kości potylicznej,
5/ natłuszczanie skóry,
6/ odpowiednie nawadnianie chorego.

Zagrożenie: ZAKRZEPOWE ZAPALENIE ŻYŁ
Cel opieki: Utrzymanie dobrego krążenia krwi
1/ lekkie uniesienie kończyn dolnych,
2/ stosowanie ćwiczeń biernych w stawach kończyn dolnych,
3/ uciskanie podudzi (krótkotrwały nacisk na „tył” łydki – powtórzony kilkakrotnie).

Źródło: Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera,

Choroba Alzheimera- troska o dziś i jutro; S. Fish; Vocatio.